De Vertederende Aarde
(Nederlandse vertaling van Engelse Gogyohshi)
Taro Aizu
De vierde editie
Copyright 2011 door Taro Aizu
Alle rechten voorbehouden.
ISBN 978-1-257-83916-2
Vertaling:
Ed Hanssen
INHOUDSOPGAVE
1. VOORWOORD---------- 5
2. MIJN DIEREN ----------- 11
3. MIJN LEVEN ------------ 25
4. LENTE-------------------- 37
5. ZOMER ------------------ 47
6. HERFST ----------------- 63
7. WINTER -----------------73
8. HET HEELAL ------------85
9. NAWOORD ------------- 95
1. INLEIDING
Gogyohshi is het Japanse woord voor "vijf-regel gedicht." De enige regel is dat het gedicht vijf regels moet hebben. De lengte van de regel is vrij, het kan lang of kort zijn. Het gedicht kan onderwerpen bevatten zoals , mensen, natuur, het universum en is dus 's werelds meest vrije vorm.
Gogyohshi vijf-regel gedichten.
Taro's Gogyohshi onderscheidt zich door het totale gebrek aan kunstgrepen, een ?strategie bedoeld om te voldoen aan de verwachtingen en het leesgedrag van de lezer. Men U wil ze meenemen en deze gogyohshi hebben, maar de dichter is vastbesloten om ze door het beeld gedreven en vrij te laten zijn. Het zou verkeerd zijn om Taro's gogyohshi slechts als eenvoudige "scènes uit het leven" te onderzoeken. Nee. Het zijn bijzonder, zorgvuldig geselecteerde momenten uit het leven van een man die als dichter binnenkomt in het hart van de dingen en tegelijkertijd nederig toegeeft aan haar ultieme maatstaf. Uiteindelijk spreken zij allen voor zich en vertellen ze ons hun naam. Onze taak (en zeker die van de dichter) is misschien wel de grootste onderneming zoals Rilke zegt, gewoon: "huis, brug, fontein, poort, ... “ zeggen. Taro's poëzie is op een dusdanige manier gestructureerd dat deze de lezer leidt naar diepe beelden, waaronder de wijze en betekenissen. Wees op je hoede - zo bedrieglijk eenvoudig en spaarzaam gogyohshi zijn - ze blijven in je hart, als iets verrassends en ook iets van blijvende waarde. Ik wil graag drie van mijn favoriete keuzes uit deze collectie gogyohshi becommentariëren. De lezer zal snel zijn eigen favoriete gedichten ontdekken en kan onmiddellijk starten.
HAAR NEK
Is mijn kat
Echt dood?
Ik aai
Haar nek
Voorzichtig.
Tot vijf regels is het onbegrijpelijke verdriet van de dood van alles en iedereen die wij lief hebben, op sublieme wijze teruggebracht door het door de dichter strelen van de keel van zijn dode kat. Niets is merkbaar veranderd in het uiterlijk van het dier, maar de aanwezigheid van de dood is tastbaar gemaakt door het aanraken. Dit ontroerende gedicht geeft de stille verwondering, ontzag en een buitengewone tederheid weer te midden van het verdriet.
AYU
Een Ayu
Springt uit
De rustige rivier
Gekleurd door de zon
Donkere bergen.
Het enthousiasme van alle levende wezens lijkt te zijn samengevat in het springen van de Ayu aan het einde van de dag. Dit gedicht is geslaagd door de deugd van de contrasten: de vis verlaat zijn natuurlijke element, de stilte van het bewegende water, de verdiepende kleur die reflecteert door het afnemende licht en de donkere bergen. Dergelijke contrasten hebben geleid tot een gevoel van rust afkomstig van hun korte, bijna paradoxale evenwicht. De keuze van de Ayu (Plecoglossus altivelis) als een centraal beeld roept een onverwachte verrassing en extatische rust
EEN FLUIT
Op de plank
Van een muziekzaak
Een zilveren fluit
Briljant koel
In de vochtige nacht.
Wie wordt niet verfrist door deze gogyohshi? Een gevoel van anticipatie doordringt deze zomeravondwandeling in het winkelcentrum. De metalen fluit schijnt door een etalage en lijkt een soort onderbreking van warmte en vocht te bieden. Een bries, gesymboliseerd door de zilveren kilte van het blaasinstrument, wordt afgezet tegen de verstikkende nachtelijke lucht, die het gevoel versterkt van de intieme verzachtende krachten van de fluit. Dit is een prachtig geconstrueerde gogyohshi.
Brian Zimmer
8 Maart 2011
Ontario,
Canada
2. MIJN DIEREN
1. MIJN KATJE
Mijn katje
Op de schouder van mijn vrouw
Wankel op zijn voeten
Kijkt naar beneden
Op de snijplank.
TIK
Mijn kat sluipt
De trappen naar beneden
Een voor een
In de lentenacht
Tik, tik, tik.
DE GEUR
Als mijn kat
Niet naar huis komt
Grill ik een enorme hoeveelheid vis
En laat de geur
Door mijn raam naar buiten drijven.
HAAR NEK
Is mijn kat
Echt dood?
Ik aai
Haar nek
Voorzichtig
MIJN DODE KAT
Ik begroef
Mijn dode kat
In mijn tuin
En plantte
Een nieuwe witte roos.
WIND
Mijn dode kat
Zal naar huis terugkeren
Als stof
Water
En wind.
MIJN HOND
Een kersenbloesem
Valt zachtjes
Op de rug van
Mijn hond
In diepe slaap.
EEN SPAT
Terwijl ik hem waste
Schudde mijn hond
Ineens
Een krachtige spat
Tegen het zomerlicht.
ERNSTIGE OGEN
Ik loop langs een hond,
van een blinde man leidend
Hij kijkt vooruit
met heldere,
ernstige ogen.
DE HALSBAND
Op een zomerse ochtend.
Nog niemand is aanwezig bij
de open velden
Ik verlos mijn hond
Van zijn halsband.
HET GRASVELD
Mijn hond op het grasveld
Mijn vrouw op de bank
De kat op haar schoot,
Iedereen doet een dutje
Op een warme lentedag.
3. MIJN LEVEN
VERSCHILLEN
Ik ben anders dan jij
Jij bent anders dan ik.
Dus laten we
Niet alleen van onze overeenkomsten
Maar ook van onze verschillen genieten.
EEN ZAADJE
Ondanks
Het ouder worden
Heb ik een zaadje
Dat uiteindelijk zal bloeien
Diep in mijn ziel.
EEN WERELDBURGER
Ik steek
Culturele grenzen over
Om een wereldburger te zijn
Die leeft
Op de blauwe Aarde.
WORTELS
Ik ben een wereldburger
Maar ik heb wortels
In mijn huis
In mijn stad
Mijn land.
DE BODEM
De bodem van mijn stad
In mijn land
Is verbonden met
Jouw stad
Diep in de aarde.
TIJD
Ik kan het noch zien
Noch horen
Maar de tijd stroomt
Door mijn lichaam
Zoals bloed.
MIJN RUG
Ik zie mijn handen,
mijn benen, mijn gezicht,
Maar mijn rug
Kan ik niet zelf zien
Zelfs niet met een spiegel.
HAAR KRITIEK
Ik slik
Haar kritiek
Om deze te verwerken tot
Mijn vlees
En bloed.
EEN BRUG
Mijn zieke moeder
Komt weer bij bewustzijn
Eventjes.
Een brug wordt gevormd tussen ons,
Alleen dan kunnen we praten.
ZONDAGOCHTEND
Stuk voor stuk
Hang ik
De gewassen kleding van mijn vrouw
Aan de waslijn
Op deze mooie zondagochtend.
EEN TEMPELTUIN
Honderd jaar
Tweehonderd jaar
Hoe meer de tijd verstrijkt
Hoe mooier hij wordt
De tempeltuin.
EEN ONDERZEESE VULKAAN
De man is een berg,
De vrouw de zee,
Na haar grote liefde
Als een onderzeese vulkaan
Wordt een kind geboren.
4. LENTE
LAATSTE SNEEUW
De wassende stroom
Stroomt met geweld
In het warme licht van de lente
De laatste sneeuw op
De bergen in de verte.
PRUIMBLOESEM
In mijn dode tuin
Stond zojuist roze pruimbloesem
In bloei
De eerste
Aan het begin van de lente.
PERZIKKNOPPEN
Zulke ronde
Roze perzikknoppen
Zijn nog mooier
Dan de bloesems
In volle bloei.
DE KERSENBOOM
Ondersteunt door vele palen,
De grote kersenboom
2000 jaar oud
Is in volle bloei
Tegen de blauwe lucht.
EEN VIOOLTJE
Op een lentemorgen
Bij het pad
Een oud echtpaar.
Kijkt naar beneden
naar een viooltje.
MAGNOLIA
In het donker
Lijken
Magnoliabloesems
In het schemerlicht
Net witte lantaarns.
DE PAPAVER
De papaver
Geboren
Om te worden weggeblazen
Heel voorzichtig
Door een briesje.
EEN VERS BLAADJE
Ochtend zonlicht
In de late lente
Schijnt door
Een vers blaadje
In de bossen.
WATERVAL
Het schuim
van de waterval
op de rotsen
beroert mijn hart
met gewelddadige zoetheid.
5. ZOMER
MOEDERDAG
Pluk 10 roze rozen
Uit onze tuin,
Ik laat ze stiekem drijven
In de badkuip
Voor Moederdag
EEN VUURVLIEGJE
Een vuurvliegje gepalmd
In mijn hand
Als een smalle kooi,
Het stille licht
Ontsnapt aan mijn vingers.
KORHOEN
De treden opklimmend
Hangend aan kettingen
Ik bereik nauwelijks de spits
waar een korhoenfamilie
rondkuiert.
AYU
Een Ayu
Springt uit
De rustige rivier
Gekleurd door de zonsondergang van
Donkere bergen.
EEN WITTE ROOS
Nog niet verwelkt,
een witte roos
in volle bloei
verlicht door zonlicht
van een zomeravond.
EEN KOMKOMMER
Wanneer ik bijt in
Een verse komkommer
Geplukt in onze eigen tuin.
Klinkt ze fris
Als de koelte van de zomer.
EEN FLUIT
Op de plank
Van een muziekzaak
Een zilveren fluit
Briljant koel
in de vochtige nacht.
RIJSTVELDEN
De bries blaast
Een doorzichtige rimpeling
Door de groene, groene
Rijstvelden
Op een zomeravond.
LOTUSBLOEM
In modderig water
De stille zonsopgang
Schijnt door
Dunne blaadjes van
De lotusbloem.
KLEINE VISSEN
Met de zomerstralen
reflecterend op hun schubben,
van richting veranderend,
Ineens voorbijgaand
Een school van kleine vissen.
EEN WITTE LELIE
Op het rieten dak
Van een boerderij,
Een wilde witte lelie
deint
in de vochtige bries.
STORTBUI
Een zomer regenbui
Klettert tegen de muren,
De stoffige trottoirs,
En de verwarmde gebouwen,
Een harde slag.
MIDZOMER
Drijvend op mijn rug
Tussen de golven,
drijven mijn handen als vinnen.
Ik kijk naar
Naar de blauwe midzomerhemel.
DE TOP
Nauwelijks de top bereikend,
Zie ik gemakkelijk
de top van Mount Fuji
Nog steeds uitstijgend
Boven een zee van wolken.
HET ZWEMBAD
Zomerochtend
Op de witte rand
Bij het zwembad.
Schaduwen van palmbladeren
wuiven langzaam.
6. HERFST
KOSMOS
Hoewel gebogen
Door de storm van afgelopen nacht,
Alleen roze kosmos
Bloeit rustig
In de ochtenddauw.
OLIJF
Als ik met mijn vrouw praat,
Kleine oranje bloesem
Van geurige olijf
Stuift uiteen in haar haar
door een windvlaag.
KLEINE KLOK
Deze kleine klok,
Gemaakt om beren weg te houden,
Klinkt enkel
Teder voor mij
Op het bergpad.
JAPANS FESTIVAL
Mannen schreeuwen,
Op hun schouders een klein heiligdom,
Ogen van een man op middelbare leeftijd
Schitteren
Als die van een kleine jongen.
EEN VOGELVERSCHRIKKER
Door de zonsondergang verlicht
Staat een gouden vogelverschrikker
Alleen
Tevreden
In de oogstvelden
DONKERE MOUNT FUJI
Donkere Mount Fuji
Staat alleen
In de oranje lucht
Waar de zon is gezonken
Achter de verre bergen.
DE VOLLE MAAN
Omhoog kijkend naar
De volle maan,
Stel ik mij voor
Dat jij omhoog kijkt naar
Hetzelfde in de nacht.
EERSTE LIEFDE
Buiten de berghut
In het maanlicht
Heb ik een gesprek
Met mijn vriend
Over onze eerste liefde.
GOUDEN BLADEREN
Gouden bladeren
Van de Gingko boom
Werpen hun laatste glans
Tegen de blauwe lucht
In de late herfst.
7. WINTER
AFGEVALLEN BLADEREN
Een oude vrouw
Veegt
Afgevallen bladeren
Op een zonnige ochtend
Van de vroege winter.
MIJN GESCHENK
"Mijn geschenk aan jou!"
Een klein meisje rende
En opende haar handpalmen.
Een afgevallen rood blad
Van Japanse esdoorn.
LICHT
Hoe kouder
Lucht wordt,
Hoe helderder
het licht van verre sterren wordt
in een oneindig heelal.
DE EERSTE SNEEUW
De eerste sneeuw
Van de winter
Maakt mijn kamer
Kouder
En witter.
RONDE SNEEUWBANK
Een grote
Ronde sneeuwbank
Hangt aan
de woeste oppervlakte
Van een bergbeek.
APEN
De wilde apen
Doordrenken zichzelf
In een warme bron,.
Sluiten hun ogen in de vallende sneeuw.
DE SNEEUWSTORM
De kleine sneeuwstorm
Begint te blazen,
Omhoog stijgend,
Op drift,
In de blauwe ochtendhemel.
VREUGDEVUUR
Terwijl de vlammen van het vreugdevuur
Omhoog vliegen in de nachtelijke hemel
De vallende sneeuw
Smelt
Van de pony van een klein meisje.
EEN NARCIS
Een narcis
Op haar groene steel
Staat stil
In de koude lucht
Van de winterochtend.
WITTE FUJI
Mount Fuji,
Witte Mount Fuji
In de blauwe lucht
Op een koude ochtend
Reinigt mijn hart.
GRONDWATER
Onzichtbaar grondwater
Stijgt stilletjes
In de kale boomtoppen
Om te kiemen
In het vroege voorjaar.
8. HET HEELAL
EEN POMPOEN
De Aarde
Leeft nu
Als een vogel
Als een vis
Als een pompoen.
DE MELKWEG
Vanaf de aarde,
De melkweg,
Het universum,
Ik leen
Mijn lichaam.
EEN WALVIS
Diep
In de oceaan
Van mijn Hart
Een walvis
Zwemt langzaam.
HORTENSIA
Het blauw
Van de hortensia
Is de kleur van de zee
Op de Aarde
In een donker universum.
STERREN
Mensen en vogels,
Bloemen en walvissen
Knipperen aan en uit
Als ontelbare sterren
In een oneindig heelal.
VERTEDERENDE AARDE
Met alle levenden,
Met alle doden,
De vertederende Aarde
Zweeft geruisloos
Door een donker universum.
EEUWIG
Na mijn dood
Zal ik vergaan,
Maar mijn wezen
zal nooit vergaan.
Het is altijd eeuwig.
GEBOORTEDORP
Het onmetelijke universum
Is mijn geboortestad.
Na genoeg te hebben gespeeld,
Zal ik ooit terugkeren
Naar het onmetelijke heelal.
HEELAL
Onze wereld
Is eeuwige herhaling
Maar bevat
Talloze variaties
In het onmetelijke heelal.
NAWOORD
Ik ben Taro Aizu, een Japanse gogyohshi dichter woonachtig in Kanagawa Prefecture, Japan. Na vijf jaren Gogyohka in het Japans te hebben geschreven heb ik een verzameling gogyohka uitgegeven getiteld "Itoshii chikyu yo". Ik heb dit boek in het Engels vertaald en schrijf nieuwe Gogyohka in het Engels.
Maar de nieuwe Gogyohka zijn anders dan de oude, omdat ze een vrijere vorm waarin de vijf regels niet meer worden onderbroken door de adem van de dichter. In de nieuwe Gogyohka breekt de dichter de vijf regels vrijuit. Het afbreken van de regels hangt af van de wil van de dichter.
Bovendien staat de nieuwe Gogyohka niet toe om in 4 of 6 regels te worden geschreven, hoewel de oude gogyohka dit soms toestaan. De nieuwe zijn enkel in vijf regels geschreven. Als het gedicht heeft vier regels heeft, zouden we het "Yongyoushi" moeten noemen, wat een gedicht in 4 regels betekent. Als het gedicht in 6 regels is geschreven, moeten we het "Rokugyohshi" noemen, dat betekent een gedicht dat bestaat uit zes regels.
Wat betreft een titel, sommige dichters in Japan voegen deze toe aan hun gedichten en anderen niet. In mijn geval heb ik besloten ze toe te voegen aan de nieuwe Gogyohka zodat ik de ene gogyohka kan onderscheiden van de andere. Als ik ze toevoeg aan mijn vele gedichten, ben ik in staat ze van elkaar te onderscheiden. Ik schrijf de korte titel in hoofdletters, zodat lezers de titel niet verwarren met een regel uit een 6 regels gedicht. Als ik een titel toevoeg aan een vijf-regel gedicht, lijkt het op Amerikaanse cinquains. Het is niet hetzelfde als cinquain, omdat er geen beperkingen aan lettergrepen zijn zoals bij cinquain.
Daarom zijn voor drie redenen, de vrijelijk gebroken 5 regels, een gedicht schrijven in slechts 5 regels, en een titel toevoegen aan 5 regels, heb ik de naam van de gedichtenvorm gewijzigd van "gogyohka" in "gogyohshi". Dat betekent "vijf-regel gedicht" in het Japans
("Gogyoh: vijf regels en" shi": een gedicht).
Zowel gogyohshi en gogyohka worden geschreven in 5 regels, maar gogyohshi is vrijer dan de gogyohka en zijn voorganger, de Tanka, welke beperkingen hebben ten aanzien van de ademhaling en 31 lettergrepen (korte-lange-korte-lange-lange zinnen). De enige regel die gogyohshi heeft, is dat het bestaat uit 5 regels. Het is aan de dichter of hij een titel toevoegt of niet.
Men kan gogyohshi vrijelijk schrijven over elk onderwerp, waaronder gedichten over zichzelf, liefde, seks, oorlog, politiek, religie, etc. Het thema en de inhoud wordt uitsluitend bepaald door de dichter.
Er zijn andere vijf-regel gedichten in de wereld, bijvoorbeeld gogyohka, tanka, cinquain en limerick. Deze gedichten hebben bepaalde regels met betrekking tot het toegestane aantal lettergrepen, regel, lengte en ritme. Gogyohshi heeft geen van zulke regels. Het is de meest vrije vorm van vijf-regelgedichten op aarde.
Ik heb 95% vertaald van mijn eigen nieuwe boek, de overige 5% met de welwillende medewerking van veel mensen uit de VS, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Australië en de Filippijnen. Dank u voor uw steun! Ik ben u zeer dankbaar voor deze samenwerking. Het is een goedheid die ik nooit kan teruggeven, pure goedheid!
15 Juni 2011
Kanagawa Prefecture, Japan
Taro Aizu